zondag 11 november 2012

Pragmatische analyse: The Fountain

Na de semiotische, paradigmatische en syntagmatische analyses is het nu tijd voor de pragmatische analyse. In de vorige blog werden drie opties voor interpreteren behandeld, in deze blog worden ze toegepast op een eigen interpretatie.





The Fountain is een film uit 2006. Het is geregisseerd door Darren Aronofsky, bekend van films als Requiem for a Dream en Black Swan. Hoewel die twee films over het algemeen lovende kritieken krijgen, zijn de meningen over The Fountain verdeeld. Dit komt door de grote complexiteit van de film, die ervoor zorgt dat iedereen de film anders interpreteert. Om te beginnen mijn interpretatie:

Mijn interpretatie
Mijns inziens gaat de film over de thema’s liefde, dood en verbondenheid. Deze thema’s komen terug in de drie versies van de hoofdpersoon: Tomás de conquistador, Tommy de dokter en Tom de ruimtereiziger. De hoofdpersoon  is de belichaming van verbondenheid. Als conquistador is hij op zoek naar de liefde van zijn koningin en naar onsterfelijkheid. De koningin heeft namelijk beloofd met hem te zullen trouwen als hij erin slaagt de Tree of Life te vinden. Als dokter heeft hij de liefde van zijn koningin gevonden in de vorm van zijn vriendin, maar is hij nog steeds op zoek naar onsterfelijkheid. Deze zoektocht komt voort uit de verbondenheid die hij voelt met zijn geliefde. Zij is namelijk terminaal ziek, en hij is niet bereid haar te verliezen. Als ruimtereiziger heeft hij de onsterfelijkheid gevonden en heeft hij zijn koningin in de vorm van een boom waar ze in is gereïncarneerd. Echter, hij is nog niet vrij van zijn verbondenheid. Pas wanneer hij bereid is te laten gaan vindt hij innerlijke vrede.

Iedere ‘versie’ van de hoofdpersoon symboliseert een stap in de zoektocht naar innerlijke vrede. De dramatische conclusie van de film laat zien dat dit pas bereikt kan worden als je de dood accepteert. De innerlijke vrede kan bereikt worden door alles te laten gaan, inclusief de waarde die je aan je eigen leven en het leven van je geliefden hecht. Je moet je losmaken van je verbondenheid. Liefde is hier een obstakel in, maar door te erkennen dat de dood onvermijdelijk is kun je ware liefde vinden. Dit vergt namelijk moed en onzelfzuchtigheid en dat is waar ware liefde uit bestaat. 

De drie versies van de hoofdpersoon: Tomás, Tommy en Tom.

Beoordeling van legitimiteit
Om mijn interpretatie van de film te beoordelen is het nodig nogmaals te kijken naar de drie opties voor wat een legitieme interpretatie is (Van Driel, 29 oktober 2012):

  1. Een legitieme interpretatie is een reconstructie van de bedoeling van de auteur.  
  2. Omdat we de bedoeling van de auteur nooit kunnen achterhalen, is het werk zelf doorslaggevend.  
  3. Een kunstwerk/object levert de elementen voor hetgeen jij samenstelt. 

Darren Aronofsky heeft in een interview met de Washington Post zijn mening hierover gegeven. Hij vergelijkt The Fountain met een Rubiks kubus: je kan het op verschillende manieren oplossen, maar uiteindelijk blijft er slechts één oplossing over. Dit is de oplossing die hij bedoeld heeft. Deze visie komt overeen met optie 1. Echter, Aronofsky heeft nooit uitgelegd wat die oplossing precies inhoudt. Hierdoor interpreteren mensen de film op allerlei verschillende manieren. Dit artikel van Josh Tyler geeft een goed overzicht van enkele uiteenlopende visies over de film. En dit zijn visies van professionele filmrecensenten, mensen die ervoor betaald worden om films te analyseren en beoordelen. Omdat de meningen over de betekenis van The Fountain zo uiteenlopen, kunnen ze volgens optie 1 onmogelijk allemaal legitiem zijn.
 
Een interpretatie die niet gebaseerd is op de bedoeling van de auteur kan wel als legitiem worden beschouwd vanuit de structuralistische visie van optie 2. Aronofsky heeft niet gezegd wat zijn bedoeling was, dus wordt de betekenis door de film zelf geleverd. Toch lijken mensen op basis van dezelfde film tot verschillende betekenissen te komen. Dit komt doordat iedere gebruiker naar een film kijkt vanuit een eigen standpunt, met een eigen cognitieve achtergrond. Als je op basis hiervan alle mogelijke interpretaties als legitiem ziet, dan gebruik je optie 3, oftewel de Peirciaanse visie.  

Conclusie
Nu rest de vraag: is mijn interpretatie van The Fountain legitiem? Volgens optie 1 zou dit het geval kunnen zijn. Omdat Aronofsky zijn bedoeling echter nooit expliciet verwoord heeft, is dit vooralsnog niet met zekerheid te zeggen. Volgens optie 2 zou mijn interpretatie ook legitiem kunnen zijn. Echter, mijn interpretatie en die van anderen wijken dusdanig van elkaar af dat dit wellicht ook niet de juiste manier is om naar legitimiteit te kijken. Optie 3 komt het meest in de buurt van een geschikte rechtvaardiging van de legitimiteit van mijn interpretatie. Het is wat ik als gebruiker uit de film haal, en dit is voor mij persoonlijk. Het is de betekenis die de film op mij overbrengt. En mijns inziens is het een hele mooie, ongeacht de legitimiteit.

Referenties: 

  • Van Driel, H. (2012, 29 oktober). Hoorcollege Beeldcultuur.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten