zondag 2 december 2012

De mogelijkheden van de digitale samenleving

Over de laatste decennia is onze samenleving flink veranderd. Zo was er de opkomst van technologie, wat steeds meer terugkwam in het leven van mensen. Nu wordt er zelfs vaak gesproken van een digitale samenleving. Deze veranderingen hebben ook effect gehad op de beeldcultuur, en dat is waar deze blog over gaat.


De 3.0 samenleving
In voorgaande blogs kwam het begrip ‘samenleving’ al enkele keren terug. In blog 1 is bijvoorbeeld vastgesteld dat er in het verleden sprake was van een 1.0 situatie. Hierbij vindt er een top-down overdracht van informatie plaats van instituties naar individuen. Het wordt ook wel het mechanistische wereldbeeld genoemd. Tegenwoordig leven we echter in een 3.0 samenleving, of post-modern wereldbeeld. In plaats van louter top-down is er nu ook de mogelijkheid tot bottom-up overdracht. En daar stopt het niet: er vindt interactie plaats tussen de institutie en de deelnemers, en de deelnemers onderling. Het eenrichtingsverkeer is geëvolueerd naar interactie en multimedialiteit (Van Driel, hoorcollege 26-11-2012). Figuur 1 is het schema uit blog 1 waarmee het verschil tussen de 1.0 en 3.0 samenleving wordt verbeeld.

Figuur 1: De ontwikkeling van samenleving 1.0 naar 3.0. (Derksen, M. in: Van den Hoff, R., 2011)

Distributiemogelijkheden
De overgang van een 1.0 samenleving naar een 3.0 samenleving zorgt voor veranderingen op verschillende gebieden. Van Driel haalde in zijn college bijvoorbeeld het voorbeeld van muziekdistributie aan. Vroeger werd dit gedaan door de platenlabels, maar tegenwoordig komt het steeds vaker voor dat artiesten hun muziek zelf produceren en distribueren, bijvoorbeeld door middel van elektronische albums. Dit maakt het makkelijker voor onbekende bands om hun muziek te verkopen. Een voorbeeld is Gallowbraid, een folk metal band van muzikant Jake Rogers. Hij regelt de distributie van zijn EP Ashen Eilodon via zijn Facebook pagina. Hier kunnen mensen hem mailen als ze de EP willen bestellen. De betaling verloopt vervolgens via PayPal. Maar er zijn ook bekendere bands die gebruik maken van de 3.0 mogelijkheden. Radiohead nam bijvoorbeeld in 2011 het album King of Limbs op zonder de hulp van een platenlabel. Ze gaven het vervolgens uit op hun website waar mensen het konden downloaden.

Deze nieuwe manier van distributie heeft zich niet enkel genesteld in de muziekwereld, ook in andere vormen van entertainment begin men er de waarde van in te zien. Zo zijn er talloze schrijvers die hun boeken zelf (digitaal) uitgeven. Een ander bekend voorbeeld van zelfuitgave uit de entertainmentindustrie is de Amerikaanse cabaretier Louis CK. Hij zette zijn stand-up show Live at the Beacon Theatre voor 5 dollar te koop op zijn website, daarmee de normale media omzeilend. Promotie bestond grotendeels uit online mond-tot-mondreclame. Zo begon hij bijvoorbeeld een IAmA (een soort online vraag-antwoordsessie) op de populaire site Reddit, waar het al snel bovenaan de frontpage kwam te staan. Het experiment werd een groot succes, en op 21 december 2011 (12 dagen nadat de show online kwam) was het binnengehaalde bedrag de 1 miljoen dollargepasseerd. En dit alles door de mogelijkheden van de digitale samenleving.

Verhalende mogelijkheden
Er zijn niet alleen mogelijkheden op het gebied van distributie. De invloed van de digitalisering is ook te merken bij manieren waarop verhalen worden verteld, en dan met name de journalistiek. De aard van journalistiek wordt steeds interactiever. Een goed voorbeeld is het datajournalistieke initiatief 18 Days in Egypt. Het heeft te maken met de revolutie van 2011 in Egypte, en al het gene dat zich daarna afspeelde en nu nog afspeelt. De website is een interactieve, collaboratieve documentaire waarop mensen de revolutie konden verslaan door hun eigen video’s, foto’s en sociale media uitingen te uploaden. Op die manier kan men een authentiek beeld vormen van de situatie in Egypte. Een duidelijker voorbeeld van de 3.0 samenleving is er bijna niet. Hieronder spreekt één van de oprichters van 18 Days in Egypt over het project: 



Conclusie
We kunnen concluderen dat de digitale samenleving veel mogelijkheden biedt wat betreft beeldcultuur. Het zorgt voor een verminderde afhankelijkheid van grote corporaties zoals platenlabels en een grotere kracht voor communities en de individuen daarbinnen. Dit heeft duidelijke gevolgen voor processen als distributie en productie en de manier waarop verhalen verteld worden. Mijns inziens is wat we nu zien slechts het topje van de ijsberg, en ik denk dan ook dat we in de toekomst nog veel meer 3.0 situaties zullen tegenkomen.

Referenties 
  • 18 Days in Egypt (2011). You witnissed it, you recorded it. Now let's write our country's history. [Webpagina]. Geraadpleegd op: http://beta.18daysinegypt.com/
  • Van den Hoff, R. (2011). Society 3.0: 52. [Afbeelding].
  • Van Driel, H. (2012, 29 oktober). Hoorcollege Beeldcultuur.  
Gepost door op
Labels: , , , , , , , , , ,

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)