zondag 9 december 2012

Storytelling via meerdere kanalen

Voor het laatste college beeldcultuur werd de normale gang van zaken opgeschut. Het was niet Hans van Driel die voor de klas stond, maar Hille van der Kaa. Zij kwam een gastcollege geven over transmedialiteit. Wat dit inhoudt en wat zij hier over te vertellen had komt in deze blog aan bod.

In het college van 03-12-2012 lag de focus op storytelling, oftewel het vertellen van verhalen. De standaard storytelling methode was lineair. Deze wijze is het meest rechttoe rechtaan. Het verhaal begint bij het begin en eindigt bij het einde. Tegenwoordig steekt de non-lineaire vertelwijze regelmatig de kop op. Hierbij lopen de verschillende verhaallijnen niet chronologisch, maar door elkaar heen. Een goed voorbeeld van een film met deze vertelwijze is The Fountain, welke in blog 10 aan bod is gekomen. Naast films kan de non-lineaire manier van vertellen ook toegepast worden op media als geheel.


De TouchDoc Money & speed op de iPad.
Cross-mediaal
In dit geval ligt het non-lineaire erin dat een verhaal verteld wordt met verschillende media. Er zijn twee typen te onderscheiden: cross-mediale en transmediale storytelling. In het geval van cross-mediale storytelling wordt door alle media hetzelfde verhaal verteld. Door de ene vorm van media actief te gebruiken kan het een aanvulling vormen voor de andere media. Een goed voorbeeld hiervan is de interactieve documentaire Money & speed: Inside the black box. Deze 50 minuten durende documentaire over de geautomatiseerde financiële wereld werd op 31 januari 2011 uitgezonden door de VPRO. De documentaire was echter ook op een medium beschikbaar: de iPad. Money & speed is een zogeheten TouchDoc. Dit betekent dat kijkers tijdens het kijken op hun iPad de data verder kunnen verkennen door erop te klikken. Zo wordt als het ware hetzelfde verhaal verteld over meerdere media, waarbij de mogelijkheden van de iPad een aanvulling vormen voor de televisie uitzending.


Transmediaal
Naast cross-mediale storytelling bestaat er transmediale storytelling. Transmediaal verhalen vertellen is anders, omdat de verschillende media hier niet hetzelfde verhaal vertellen. Normaliter gaat het hier om een wereld die uitgebreid wordt door middel van verhalen uit andere media. Een goed voorbeeld is de Star Wars franchise. Het begon met films, maar later volgden er boeken, strips, videospellen, bordspellen etc. Door deze andere mediavormen werd de wereld van Star Wars zo groot dat het een eigen naam heeft gekregen: The Expanded Universe. Fans kunnen door middel van de andere media meer te weten komen over The Expanded Universe, wat hun ervaring tijdens het (waarschijnlijk opnieuw) kijken van de films kan versterken. Een voorbeeld van transmediale storytelling in het Star Wars universum is de animatieserie Star Wars: The Clone Wars. 




Zoals de cross-mediale en transmediale vormen van verhalen laten zien, biedt de Digital Age waarin we nu leven een tal van mogelijkheden op het gebied van storytelling. Het geeft de toeschouwer de kans om dieper in de dingen die ze interessant of vermakelijk vinden te duiken. En als iemand die erg betrokken kan zijn van iets waar ik van geniet kan ik dat alleen maar toejuichen.

Referenties:
  • Van der Kaa, H. (2012, 3 december). Gastcollege Beeldcultuur.  
  

zondag 2 december 2012

De mogelijkheden van de digitale samenleving

Over de laatste decennia is onze samenleving flink veranderd. Zo was er de opkomst van technologie, wat steeds meer terugkwam in het leven van mensen. Nu wordt er zelfs vaak gesproken van een digitale samenleving. Deze veranderingen hebben ook effect gehad op de beeldcultuur, en dat is waar deze blog over gaat.


De 3.0 samenleving
In voorgaande blogs kwam het begrip ‘samenleving’ al enkele keren terug. In blog 1 is bijvoorbeeld vastgesteld dat er in het verleden sprake was van een 1.0 situatie. Hierbij vindt er een top-down overdracht van informatie plaats van instituties naar individuen. Het wordt ook wel het mechanistische wereldbeeld genoemd. Tegenwoordig leven we echter in een 3.0 samenleving, of post-modern wereldbeeld. In plaats van louter top-down is er nu ook de mogelijkheid tot bottom-up overdracht. En daar stopt het niet: er vindt interactie plaats tussen de institutie en de deelnemers, en de deelnemers onderling. Het eenrichtingsverkeer is geëvolueerd naar interactie en multimedialiteit (Van Driel, hoorcollege 26-11-2012). Figuur 1 is het schema uit blog 1 waarmee het verschil tussen de 1.0 en 3.0 samenleving wordt verbeeld.

Figuur 1: De ontwikkeling van samenleving 1.0 naar 3.0. (Derksen, M. in: Van den Hoff, R., 2011)

Distributiemogelijkheden
De overgang van een 1.0 samenleving naar een 3.0 samenleving zorgt voor veranderingen op verschillende gebieden. Van Driel haalde in zijn college bijvoorbeeld het voorbeeld van muziekdistributie aan. Vroeger werd dit gedaan door de platenlabels, maar tegenwoordig komt het steeds vaker voor dat artiesten hun muziek zelf produceren en distribueren, bijvoorbeeld door middel van elektronische albums. Dit maakt het makkelijker voor onbekende bands om hun muziek te verkopen. Een voorbeeld is Gallowbraid, een folk metal band van muzikant Jake Rogers. Hij regelt de distributie van zijn EP Ashen Eilodon via zijn Facebook pagina. Hier kunnen mensen hem mailen als ze de EP willen bestellen. De betaling verloopt vervolgens via PayPal. Maar er zijn ook bekendere bands die gebruik maken van de 3.0 mogelijkheden. Radiohead nam bijvoorbeeld in 2011 het album King of Limbs op zonder de hulp van een platenlabel. Ze gaven het vervolgens uit op hun website waar mensen het konden downloaden.

Deze nieuwe manier van distributie heeft zich niet enkel genesteld in de muziekwereld, ook in andere vormen van entertainment begin men er de waarde van in te zien. Zo zijn er talloze schrijvers die hun boeken zelf (digitaal) uitgeven. Een ander bekend voorbeeld van zelfuitgave uit de entertainmentindustrie is de Amerikaanse cabaretier Louis CK. Hij zette zijn stand-up show Live at the Beacon Theatre voor 5 dollar te koop op zijn website, daarmee de normale media omzeilend. Promotie bestond grotendeels uit online mond-tot-mondreclame. Zo begon hij bijvoorbeeld een IAmA (een soort online vraag-antwoordsessie) op de populaire site Reddit, waar het al snel bovenaan de frontpage kwam te staan. Het experiment werd een groot succes, en op 21 december 2011 (12 dagen nadat de show online kwam) was het binnengehaalde bedrag de 1 miljoen dollargepasseerd. En dit alles door de mogelijkheden van de digitale samenleving.

Verhalende mogelijkheden
Er zijn niet alleen mogelijkheden op het gebied van distributie. De invloed van de digitalisering is ook te merken bij manieren waarop verhalen worden verteld, en dan met name de journalistiek. De aard van journalistiek wordt steeds interactiever. Een goed voorbeeld is het datajournalistieke initiatief 18 Days in Egypt. Het heeft te maken met de revolutie van 2011 in Egypte, en al het gene dat zich daarna afspeelde en nu nog afspeelt. De website is een interactieve, collaboratieve documentaire waarop mensen de revolutie konden verslaan door hun eigen video’s, foto’s en sociale media uitingen te uploaden. Op die manier kan men een authentiek beeld vormen van de situatie in Egypte. Een duidelijker voorbeeld van de 3.0 samenleving is er bijna niet. Hieronder spreekt één van de oprichters van 18 Days in Egypt over het project: 



Conclusie
We kunnen concluderen dat de digitale samenleving veel mogelijkheden biedt wat betreft beeldcultuur. Het zorgt voor een verminderde afhankelijkheid van grote corporaties zoals platenlabels en een grotere kracht voor communities en de individuen daarbinnen. Dit heeft duidelijke gevolgen voor processen als distributie en productie en de manier waarop verhalen verteld worden. Mijns inziens is wat we nu zien slechts het topje van de ijsberg, en ik denk dan ook dat we in de toekomst nog veel meer 3.0 situaties zullen tegenkomen.

Referenties 
  • 18 Days in Egypt (2011). You witnissed it, you recorded it. Now let's write our country's history. [Webpagina]. Geraadpleegd op: http://beta.18daysinegypt.com/
  • Van den Hoff, R. (2011). Society 3.0: 52. [Afbeelding].
  • Van Driel, H. (2012, 29 oktober). Hoorcollege Beeldcultuur.  

zondag 18 november 2012

De relatie tussen beeld en werkelijkheid


De filmposter van 127 Hours.
Film is een medium waarmee verhalen in beeld gebracht worden. Deze verhalen kunnen een bepaalde verbeelding van de werkelijkheid zijn. Deze blog gaat over deze relatie tussen beeld en werkelijkheid.

Hans van Driel behandelde de relatie tussen beeld en werkelijkheid in het college Beeldcultuur van 12 november. Hij stelde dat er drie soorten relaties zijn: representatief, interactief en onvoorstelbaar/onbeslist. Deze opvatting is onder andere gebaseerd op theorie van C.S. Peirce. Zijn driehoekschema komt hierbij dan ook weer terug.

Representatieve relatie
Ten eerste de representatieve relatie. In dit geval brengt werkelijkheid het beeld voort. De werkelijkheid was er eerst, daarna kwam het beeld als representatie hiervan (Van Driel & Coumans, 2005). Films over waargebeurde verhalen zijn hier een goed voorbeeld van. Zo is er de film 127 Hours over een bergbeklimmer die tijdens een tocht met zijn arm onder een rots bekneld raakt. Het is een verbeelding van een gebeurtenis in het leven van Aron Ralston, die in april 2003 daadwerkelijk noodgedwongen zijn arm moest amputeren. De feitelijke authenticiteit wordt benadrukt door Ralston, die in dit interview zegt: “The movie is so factually accurate it is as close to a documentary as you can get and still be a drama,”. De situatie van representatie kan weergegeven worden in het schema van Peirce (zie figuur 1).

Figuur 1: de situatie van representatie.

Interactieve relatie
Ten tweede is er de interactieve relatie tussen beeld en werkelijkheid. Hierbij beïnvloedt het beeld de werkelijkheid. Het wordt ook wel het journalistieke beeld genoemd, aangezien er met name veel voorbeelden hiervan uit de wereld van de journalistiek komen. In deze gevallen zou de geschiedenis anders zijn verlopen zonder het beeld. In blog 4 voerde ik een semiotische analyse uit op een foto van een Vietnamese monnik die zichzelf in brand had gezet. Hierbij behandelde ik het feit dat de foto een grote mate van invloed had op de stand van zaken in Vietnam. Ik schreef: “De daad van Đức zorgde voor een flinke deuk in de reputatie van president Diệm, wat uiteindelijk leidde tot opstanden en de moord op Diệm. Dit is een goed voorbeeld van een situatie waarin het beeld invloed heeft gehad op de werkelijkheid.” In figuur 2 staat de situatie van interactie weergegeven.

Figuur 2: de situatie van interactie.

Onvoorstelbare/onbesliste relatie
Als derde is er de onvoorstelbare of onbesliste relatie. Hierbij lijkt de relatie tussen beeld en werkelijkheid te zijn opgeheven (Van Driel & Coumans, 2005). Het kan komen doordat de werkelijkheid zo complex is dat het geen beelden toestaat. Dit is bijvoorbeeld zo bij grote trauma’s als de Holocaust. In dit geval is er sprake van een onvoorstelbare relatie. Van Driel en Coumans stellen dat er twee overtuigingen een rol spelen: “niet iedere werkelijkheid is kenbaar en niet iedere werkelijkheid mag gekend worden.” Als dit zo is dan ontbreekt het teken in het schema van Peirce, omdat dit de manier is waarmee kennis over de werkelijkheid verworven wordt. Het schema ziet er dan uit als figuur 3. 

Figuur 3: de situatie van onvoorstelbaarheid.

Daarnaast kun je bij sommige beelden niet uit maken of de beelden gefundeerd zijn in de werkelijkheid. In deze situatie is het een onbesliste relatie. Het beeld zou dan de werkelijkheid overbodig maken, waardoor ze samen vallen. Het schema van Peirce ziet eruit als figuur 4.

Figuur 4: de situatie van onbeslistheid.

Referenties: 
  • Van Driel, H. (2012, 29 oktober). Hoorcollege Beeldcultuur. 
  • Van Driel, H., & Coumans, A. (2005). Het onvoorstelbare: de werkelijkheid van het beeld. Over Der Untergang en het beeld van de holocaust. In: H. van Lierop & P. Mooren (Eds.), De Tweede Wereldoorlog als moreel ijkpunt. Den Haag: Biblion.

zondag 11 november 2012

Pragmatische analyse: The Fountain

Na de semiotische, paradigmatische en syntagmatische analyses is het nu tijd voor de pragmatische analyse. In de vorige blog werden drie opties voor interpreteren behandeld, in deze blog worden ze toegepast op een eigen interpretatie.





The Fountain is een film uit 2006. Het is geregisseerd door Darren Aronofsky, bekend van films als Requiem for a Dream en Black Swan. Hoewel die twee films over het algemeen lovende kritieken krijgen, zijn de meningen over The Fountain verdeeld. Dit komt door de grote complexiteit van de film, die ervoor zorgt dat iedereen de film anders interpreteert. Om te beginnen mijn interpretatie:

Mijn interpretatie
Mijns inziens gaat de film over de thema’s liefde, dood en verbondenheid. Deze thema’s komen terug in de drie versies van de hoofdpersoon: Tomás de conquistador, Tommy de dokter en Tom de ruimtereiziger. De hoofdpersoon  is de belichaming van verbondenheid. Als conquistador is hij op zoek naar de liefde van zijn koningin en naar onsterfelijkheid. De koningin heeft namelijk beloofd met hem te zullen trouwen als hij erin slaagt de Tree of Life te vinden. Als dokter heeft hij de liefde van zijn koningin gevonden in de vorm van zijn vriendin, maar is hij nog steeds op zoek naar onsterfelijkheid. Deze zoektocht komt voort uit de verbondenheid die hij voelt met zijn geliefde. Zij is namelijk terminaal ziek, en hij is niet bereid haar te verliezen. Als ruimtereiziger heeft hij de onsterfelijkheid gevonden en heeft hij zijn koningin in de vorm van een boom waar ze in is gereïncarneerd. Echter, hij is nog niet vrij van zijn verbondenheid. Pas wanneer hij bereid is te laten gaan vindt hij innerlijke vrede.

Iedere ‘versie’ van de hoofdpersoon symboliseert een stap in de zoektocht naar innerlijke vrede. De dramatische conclusie van de film laat zien dat dit pas bereikt kan worden als je de dood accepteert. De innerlijke vrede kan bereikt worden door alles te laten gaan, inclusief de waarde die je aan je eigen leven en het leven van je geliefden hecht. Je moet je losmaken van je verbondenheid. Liefde is hier een obstakel in, maar door te erkennen dat de dood onvermijdelijk is kun je ware liefde vinden. Dit vergt namelijk moed en onzelfzuchtigheid en dat is waar ware liefde uit bestaat. 

De drie versies van de hoofdpersoon: Tomás, Tommy en Tom.

Beoordeling van legitimiteit
Om mijn interpretatie van de film te beoordelen is het nodig nogmaals te kijken naar de drie opties voor wat een legitieme interpretatie is (Van Driel, 29 oktober 2012):

  1. Een legitieme interpretatie is een reconstructie van de bedoeling van de auteur.  
  2. Omdat we de bedoeling van de auteur nooit kunnen achterhalen, is het werk zelf doorslaggevend.  
  3. Een kunstwerk/object levert de elementen voor hetgeen jij samenstelt. 

Darren Aronofsky heeft in een interview met de Washington Post zijn mening hierover gegeven. Hij vergelijkt The Fountain met een Rubiks kubus: je kan het op verschillende manieren oplossen, maar uiteindelijk blijft er slechts één oplossing over. Dit is de oplossing die hij bedoeld heeft. Deze visie komt overeen met optie 1. Echter, Aronofsky heeft nooit uitgelegd wat die oplossing precies inhoudt. Hierdoor interpreteren mensen de film op allerlei verschillende manieren. Dit artikel van Josh Tyler geeft een goed overzicht van enkele uiteenlopende visies over de film. En dit zijn visies van professionele filmrecensenten, mensen die ervoor betaald worden om films te analyseren en beoordelen. Omdat de meningen over de betekenis van The Fountain zo uiteenlopen, kunnen ze volgens optie 1 onmogelijk allemaal legitiem zijn.
 
Een interpretatie die niet gebaseerd is op de bedoeling van de auteur kan wel als legitiem worden beschouwd vanuit de structuralistische visie van optie 2. Aronofsky heeft niet gezegd wat zijn bedoeling was, dus wordt de betekenis door de film zelf geleverd. Toch lijken mensen op basis van dezelfde film tot verschillende betekenissen te komen. Dit komt doordat iedere gebruiker naar een film kijkt vanuit een eigen standpunt, met een eigen cognitieve achtergrond. Als je op basis hiervan alle mogelijke interpretaties als legitiem ziet, dan gebruik je optie 3, oftewel de Peirciaanse visie.  

Conclusie
Nu rest de vraag: is mijn interpretatie van The Fountain legitiem? Volgens optie 1 zou dit het geval kunnen zijn. Omdat Aronofsky zijn bedoeling echter nooit expliciet verwoord heeft, is dit vooralsnog niet met zekerheid te zeggen. Volgens optie 2 zou mijn interpretatie ook legitiem kunnen zijn. Echter, mijn interpretatie en die van anderen wijken dusdanig van elkaar af dat dit wellicht ook niet de juiste manier is om naar legitimiteit te kijken. Optie 3 komt het meest in de buurt van een geschikte rechtvaardiging van de legitimiteit van mijn interpretatie. Het is wat ik als gebruiker uit de film haal, en dit is voor mij persoonlijk. Het is de betekenis die de film op mij overbrengt. En mijns inziens is het een hele mooie, ongeacht de legitimiteit.

Referenties: 

  • Van Driel, H. (2012, 29 oktober). Hoorcollege Beeldcultuur.